Firǝwnning qüxi
41
1 Aridin ikki yil ɵtüp, Fir’ǝwn bir qüx kɵrdi. Qüxidǝ u dǝryaning boyida turuptu. 2 Ⱪarisa, dǝryadin yǝttǝ qirayliⱪ, semiz kala qiⱪip, ⱪomuxluⱪta otlaptu. 3 Andin keyin yǝnǝ yǝttǝ sǝt wǝ oruⱪ kala dǝryadin qiⱪip, ilgiriki kalilarning yenida dǝryaning boyida turuptu. 4 Bu sǝt wǝ oruⱪ kalilar u yǝttǝ qirayliⱪ semiz kalini yǝp ketiptu. Fir’ǝwn qüxtin oyƣandi, 5 ǝmma yǝnǝ uhlap ⱪelip, ikkinqi ⱪetim qüx kɵrdi: Mana, bir tüp buƣdaydin yǝttǝ tolƣan wǝ qirayliⱪ baxaⱪ qiⱪiptu. 6 Andin keyin xǝrⱪ xamilida solixip ⱪurup ⱪalƣan yǝttǝ danǝ oruⱪ baxaⱪ qiⱪiptu. 7 Bu oruⱪ baxaⱪlar u yǝttǝ semiz toluⱪ baxaⱪni yutup ketiptu. Andin Fir’ǝwn oyƣinip ketip, ⱪarisa qüxi ikǝn.
8 Ətigini uning kɵngli bi’aram bolup, Misirdiki ⱨǝmmǝ palqi-seⱨirgǝrlǝr wǝ danixmǝnlǝrni qaⱪirtip kǝldi. Fir’ǝwn ɵz qüxini ularƣa eytip bǝrdi, lekin ⱨeqkim Fir’ǝwngǝ tǝbirini eytip berǝlmidi. 9 Bu qaƣda bax saⱪiy Fir’ǝwngǝ: «Bügün ɵtküzgǝn hataliⱪlirim yadimƣa kǝldi. 10 Burun Fir’ǝwn ɵz hizmǝtkarliriƣa aqqiⱪlinip, mǝn bilǝn bax nawayni pasibanlarning baxliⱪining sarayida zindanƣa taxliƣanda, 11 bir keqidǝ biz ikkilimiz tǝngla qüx kɵrduⱪ, ǝmma kɵrgǝn qüxlirimizning tǝbiri baxⱪa-baxⱪa idi. 12 U yǝrdǝ biz bilǝn billǝ, pasibanlarning baxliⱪining hizmǝtkari bolƣan Ibraniy bir yigit bar idi. Uningƣa qüxlirimizni eytsaⱪ, u bizning qüxlirimizning mǝnisini bayan ⱪilip, ⱨǝr birimizning kɵrgǝn qüxigǝ ⱪarap tǝbir bǝrdi. 13 Uning bǝrgǝn tǝbiri eytⱪinidǝk qiⱪti: Mǝn ɵz mǝnsipimgǝ ⱪaytidin olturƣuzuldum, bax naway bolsa darƣa esildi» dedi.
Yüsüp Firǝwnning qüxining tǝbirini beridu
14 Xuning bilǝn Fir’ǝwn kixi ǝwǝtip, Yüsüpni qaⱪirtti. Ular dǝrⱨal uni gundihanidin qiⱪardi. Yüsüp qaq-saⱪallirini qüxürüp, kiyimlirini almaxturup, Fir’ǝwnning aldiƣa kirdi. 15 Fir’ǝwn Yüsüpkǝ: «Mǝn bir qüx kɵrdüm, ǝmma ⱨeqkim uning tǝbirini eytip berǝlmidi. Sǝn toƣruluⱪ: ‹Bir qüxni anglisa, tǝbirini berǝlǝydu› dǝp anglidim» dedi. 16 Yüsüp Fir’ǝwngǝ: «Tǝbir berix ɵzümdin ǝmǝs, bǝlki Hudadin. U Fir’ǝwngǝ yahxi jawab bǝrgǝy» dǝp jawab bǝrdi. 17 Fir’ǝwn Yüsüpkǝ mundaⱪ dedi: «Qüxümdǝ mǝn dǝryaning lewidǝ turuptimǝn. 18 Ⱪarisam, dǝryadin yǝttǝ semiz, qirayliⱪ kala qiⱪip, ⱪomuxluⱪta otlaptu. 19 Mana, ulardin keyin baxⱪa yǝttǝ kala qiⱪiptu. Bular ajiz, tolimu sǝt wǝ oruⱪ idi. Mǝn Misir zeminida bundaⱪ sǝt kalilarni ⱨeq kɵrgǝn ǝmǝsmǝn. 20 Bu oruⱪ wǝ sǝt kalilar bolsa ⱨeliⱪi yǝttǝ semiz kalini yǝp ketiptu. 21 Ularni yǝwǝtkǝn bolsimu, ⱪorsiⱪiƣa bir nemining kirgini bilinmǝptu, ǝksiqǝ ular burunⱪidǝk sǝt ⱨalda turuptu. Andin mǝn oyƣinip kǝttim. 22 Andin yǝnǝ bir qüxümdǝ, mana, bir tüp buƣdaydin yǝttǝ toluⱪ wǝ qirayliⱪ baxaⱪ qiⱪiptu. 23 Andin keyin xǝrⱪning xamili bilǝn solixip ⱪurup kǝtkǝn yǝttǝ danǝ oruⱪ baxaⱪ qiⱪiptu. 24 Bu oruⱪ baxaⱪlar u yǝttǝ qirayliⱪ baxaⱪni yutup ketiptu. Mǝn buni palqi-seⱨirgǝrlǝrgǝ dǝp bǝrsǝm, manga tǝbirini eytip beridiƣan ⱨeq kixi qiⱪmidi».
25 Yüsüp Fir’ǝwnƣa mundaⱪ dedi: «Fir’ǝwnning qüxlirining mǝnisi birdur. Huda Ɵzi ⱪilmaⱪqi bolƣinini Fir’ǝwngǝ bildürüptu. 26 Bu yǝttǝ yahxi kala yǝttǝ yilni kɵrsitidu, bu yǝttǝ yahxi baxaⱪmu yǝttǝ yilni kɵrsitidu. Bu qüxlǝrning mǝnisi birdur. 27 Ulardin keyin qiⱪⱪan yǝttǝ oruⱪ wǝ sǝt kala yǝttǝ yilni kɵrsitidu, xǝrⱪ xamilida solixip ⱪalƣan yǝttǝ oruⱪ baxaⱪmu xundaⱪ bolup, yǝttǝ aqarqiliⱪ yilni kɵrsitidu. 28 Mǝn Fir’ǝwngǝ: ‹Huda Ɵzi ⱪilmaⱪqi bolƣinini Fir’ǝwngǝ bildürüptu› degǝn sɵzümning mǝnisi budur. 29 Mana, pütün Misir zeminida yǝttǝ yilƣiqǝ toⱪqiliⱪ bolidu. 30 Andin keyin yǝttǝ yilƣiqǝ aqarqiliⱪ bolidu. Xundaⱪki, Misir zeminida toⱪqiliⱪ tamamǝn untulup ketip, aqarqiliⱪ zeminni wǝyran ⱪilidu. 31 Aqarqiliⱪning sǝwǝbidin zeminda burunⱪi toⱪqiliⱪ adǝmlǝrning yadidin kɵtürülüp ketidu, qünki aqarqiliⱪ intayin eƣir bolidu. 32 Qüxning ⱪaytilinip, Fir’ǝwngǝ ikki ⱪetim kɵrünginining mǝnisi xuki: bu ix Huda tǝripidin bekitilgǝn bolup, Huda uni pat arida ǝmǝlgǝ axuridu. 33 Əmdi Fir’ǝwn bir ǝⱪil-parasǝtlik, dana kixini tepip, uni Misir zeminini baxⱪuruxⱪa ⱪoysun. 34 Fir’ǝwn mundaⱪ ⱪilsunki, toⱪqiliⱪ yǝttǝ yil iqidǝ Misir zeminining axliⱪining bǝxtin birini yiƣiwelix üqün zeminƣa nazarǝtqilǝr tǝyinlisun. 35 Bular xu kelidiƣan yahxi yillarda ⱨǝmmǝ axliⱪni yiƣip, xǝⱨǝr-xǝⱨǝrdǝ buƣdayni Fir’ǝwnning ⱪol astiƣa jǝm ⱪilip, ozuⱪluⱪ üqün, saⱪlap ⱪoysun. 36 Zeminning ⱪǝⱨǝtqiliktin ⱨalak bolup kǝtmǝsliki üqün, bu axliⱪ Misir zeminiƣa kelidiƣan yǝttǝ yilliⱪ aqarqiliⱪ üqün toplinip saⱪlansun» dedi.
37 Bu sɵz Fir’ǝwn wǝ uning hizmǝtkarliriƣa yaⱪti.
Yüsüpning Misir üstigǝ bax wǝzir ⱪilinixi
38 Xuning bilǝn Fir’ǝwn ɵz hizmǝtkarliriƣa: «Bu kixidǝk, iqidǝ Hudaning Roⱨi bar kixi bizgǝ tepilamdu?» dedi. 39 Andin Fir’ǝwn Yüsüpkǝ: «Huda sanga buning ⱨǝmmisini bildürgǝn ikǝn, demǝk sǝndin ǝⱪilliⱪ wǝ dana ⱨeqkim yoⱪ. 40 Əmdi sǝn mening ordamni baxⱪuruxⱪa tǝyinlinisǝn wǝ pütün hǝlⱪim sening aƣzingƣa ⱪarisun. Pǝⱪǝt mǝnla tǝhtning igisi bolƣaqⱪa, sǝndin üstün turimǝn» dedi. 41 Fir’ǝwn Yüsüpkǝ yǝnǝ: «Mǝn seni pütün Misir zeminini baxⱪuruxⱪa tǝyinlidim» dedi. 42 Buning bilǝn Fir’ǝwn ɵz ⱪolidin mɵⱨür üzükini qiⱪirip, Yüsüpning ⱪoliƣa saldi. U uningƣa kǝndir yipidin nǝpis toⱪulƣan libasni kiydürüp, boyniƣa bir altun zǝnjirni esip, 43 uni ɵzining ikkinqi ⱨarwisiƣa mindürüp, adǝmlirining uning aldida: «Tizlininglar!» dǝp jar selip mengixini buyrudi. Xundaⱪ ⱪilip, Fir’ǝwn uni pütün Misir zeminini baxⱪuruxⱪa tǝyinlidi. 44 Andin Fir’ǝwn Yüsüpkǝ: «Mǝn Fir’ǝwndurmǝn, lekin pütün Misir zeminida sening ruhsitingsiz ⱨeqkim ⱪol-putini midirlatmisun» dedi. 45 Fir’ǝwn Yüsüpkǝ Zafnat-Pa’aniyaⱨ dǝp at ⱪoyup, On xǝⱨirining kaⱨini Potiferaning ⱪizi Asinatni uningƣa hotunluⱪⱪa elip bǝrdi. Yüsüp bolsa Misir zeminini arilap kezixkǝ qiⱪti. 46 Yüsüp Misirning padixaⱨi Fir’ǝwnning aldida turƣinida ottuz yaxta idi. Yüsüp Fir’ǝwnning aldidin qiⱪip pütün Misir zeminini arilap kǝzdi.
47 Toⱪqiliⱪ bolƣan yǝttǝ yil iqidǝ zeminning ⱨosuli naⱨayiti mol bolƣaqⱪa, 48 u bu yǝttǝ yil iqidǝ Misir zeminida ziyadǝ axliⱪni xǝⱨǝr-xǝⱨǝrgǝ yiƣip ⱪoydi. U ⱨǝr xǝⱨǝrning ǝtrapidiki etizliⱪning axliⱪini xu xǝⱨǝrning ɵzigǝ yiƣip juƣlap ⱪoydi. 49 Bu tǝriⱪidǝ Yüsüp dengizning ⱪumidǝk naⱨayiti kɵp axliⱪ yiƣdi. Axliⱪ ⱨǝddi-ⱨesabsiz bolƣaqⱪa, u ⱨesablaxni tohtatti.
Yüsüpning a’ilisi
50 Aqarqiliⱪ yillar kǝlmǝstin ilgiri, Yüsüpkǝ ikki oƣul tuƣuldi. Bularni On xǝⱨirining kaⱨini Potiferaning ⱪizi Asinat uningƣa tuƣup bǝrdi. 51 Yüsüp: «Huda manga ⱨǝmmǝ muxǝⱪⱪitim wǝ atamning pütün jǝmǝtini untuldurdi» dǝp tunji oƣliƣa Manassǝ dǝp at ⱪoydi, ◼ 52 wǝ «Mǝn japa-muxǝⱪⱪǝt tartⱪan yǝrdǝ Huda manga pǝrzǝnt ata ⱪildi» dǝp ikkinqisigǝ Əfra’im dǝp at ⱪoydi. ◼
Aqarqiliⱪning baxlinixi
53 Misir zeminida bolƣan bu yǝttǝ toⱪqiliⱪ yil ɵtüp kǝtti. 54 Andin keyin Yüsüpning eytⱪinidǝk, aqarqiliⱪning yǝttǝ yili baxlandi. Ⱨǝmmǝ yurtlarda aqarqiliⱪ boldi, lekin Misirning zeminida ⱨǝmmǝ yǝrdǝ nan bar idi. 55 Andin pütün Misirdikilǝr aqliⱪ azabi qǝkkǝndǝ, hǝlⱪ nan üqün Fir’ǝwngǝ pǝryad ⱪildi. Fir’ǝwn ⱨǝmmǝ Misirliⱪlarƣa: «Yüsüpning yeniƣa beringlar, u silǝrgǝ nemǝ desǝ, xuni ⱪilinglar» dedi. 56 Aqarqiliⱪ pütün zeminni ⱪapliƣanda, Yüsüp ⱨǝmmǝ ambarlarni eqip, Misirliⱪlarƣa axliⱪ setip bǝrdi, qünki Misir zeminidiki aqarqiliⱪ barƣanseri eƣirlixiwatatti. 57 Baxⱪa ⱨǝmmǝ yǝrlǝrdinmu hǝlⱪ axliⱪ alayli dǝp, Misirƣa, Yüsüpning yeniƣa kelǝtti, qünki aqarqiliⱪ ⱨǝmmila yǝrdǝ intayin eƣir idi.